کاوش موضوع تاریخ
صفحه اصلی
تاریخ
تاریخ مطالعه نظاممند گذشته است که عمدتاً بر گذشته انسان تمرکز دارد. بهعنوان رشته دانشگاهی، تاریخ شواهد را تحلیل و تفسیر میکند تا روایتهایی دربارهٔ آنچه رخ داده ایجاد کند و توضیح دهد که چرا و چگونه این اتفاقات رخ دادهاند. برخی نظریهپردازان تاریخ را نوعی علوم اجتماعی طبقهبندی میکنند، درحالیکه دیگران آن را بخشی از علوم انسانی میدانند یا آن را رشتهای ترکیبی در نظر میگیرند. بحثهای مشابهی دربارهٔ هدف تاریخ وجود دارد؛ برای مثال، هدف اصلی آن نظری است و به کشف حقیقت میپردازد، یا عملی است و به آموختن درسهایی از گذشته معطوف است. در معنای عامتر، واژه تاریخ نه به یک رشته دانشگاهی، بلکه به خود گذشته، دورههای زمانی در گذشته، یا متون فردی دربارهٔ گذشته اشاره دارد.
پژوهش تاریخی به منابع دست اول و دست دوم وابسته است تا رویدادهای گذشته را بازسازی کرده و تفسیرها را اعتبارسنجی کند. نقد منبع برای ارزیابی این منابع به کار میرود و اصالت، محتوا و قابلیت اعتماد آنها بررسی میشود. مورخان تلاش میکنند دیدگاههای چندین منبع را یکپارچه کنند تا روایتی منسجم ایجاد کنند. مکاتب فکری مختلف، مانند اثباتگرایی، مکتب آنال، مارکسیسم و پسامدرنیسم، رویکردهای روششناسی متمایزی دارند.
تاریخ رشتهای گسترده است که شاخههای متعددی را در بر میگیرد. برخی شاخهها بر دورههای زمانی خاص، مانند تاریخ باستان، تمرکز دارند، درحالیکه دیگران بر مناطق جغرافیایی خاص، مانند تاریخ آفریقا، متمرکزند. دستهبندیهای موضوعی شامل تاریخ سیاسی، تاریخ نظامی، تاریخ اجتماعی و تاریخ اقتصادی میشوند. شاخههای مرتبط با روشها و منابع پژوهشی خاص شامل تاریخ کمّی، تاریخ تطبیقی و تاریخ شفاهی هستند.
تاریخ بهعنوان یک حوزه پژوهشی در دوران باستان پدیدار شد تا روایتهای آمیخته با اسطوره را جایگزین کند؛ سنتهای اولیه تأثیرگذار این رشته در یونان، چین و بعدها در جهان اسلام پدید آمدند. نگارش تاریخی در طول اعصار تکامل یافت و بهویژه در قرن نوزدهم، با استقرار روششناسی دقیق و نهادهای دانشگاهی گوناگون، بهصورت فزایندهای حرفهای شد. تاریخ با حوزههای متعددی از جمله تاریخنگاری، فلسفه، آموزش و سیاست مرتبط است.... بیشتر در ویکی پدیا